Słówko custody jest niezwykle ciekawe, ponieważ w legal English ma dwojakie znaczenie. Najczęściej używane jest w dwóch odległych dziedzinach prawa- rodzinnym i opiekuńczym oraz (w dalszym znaczeniu) w prawie karnym.
W Stanach Zjednoczonych na gruncie prawa rodzinnego funkcjonuje pojęcie parental custody (US), w UK oraz UE parental responsibility (UK, UE). Oba przełożyć można na polski termin władza/piecza rodzicielska. Należy jednak nadmienić, że pojęcie custody w USA pojawia się dopiero w momencie rozwodu i dzieli się na legal custody (podejmowanie decyzji o sprawach dziecka) oraz physical custody (fizyczna, bieżąca opieka nad dzieckiem). Warto w tym miejscu wspomnieć również o postulacie powstrzymywania się od używania określenia parental authority, wskazuje się bowiem, iż rodzice mają wobec dziecka przecież również obowiązki, a nie wyłączne prawo „władania” nim.
Zdarza się, że o pieczę nad dzieckiem toczy się walka. Spór o władzę rodzicielską to w krajach anglosaskich tzw. custody battle i można go zaobserwować przy okazji rozwodu. Przyznanie władzy rodzicielskiej możemy wyrazić na wiele sposobów: the parent got/won/ was awarded/ entrusted/assigned/ granted custody of the children. Termin joint custody oznacza natomiast powierzenie obojgu rodzicom wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem.
Jak wcześniej wspomniano, znaczenie tego słówka wykracza poza prawo cywilne. Przykładowo zwrot take/ place sbd in custody oznacza… zaaresztować/zatrzymać kogoś! Przydatne wyrażenia powiązane z tym tłumaczeniem to np:
– place of custody– miejsce osadzenia (w areszcie)
– to be held in custody/ to remand in custody– przebywać w areszcie
– release sbd from custody– zwolnić kogoś z aresztu
Warto wiedzieć, że jeśli chodzi o zatrzymanie oraz aresztowanie w użyciu są również słówka detention oraz arrest.
Ciekawostka dla szczególnie dociekliwych: istnieją jeszcze kolejne możliwości użycia słówka custody – np. w zdaniu „the documents are in custody of the Registrar of Companies” custody oznaczać będzie sprawowanie pieczy nad jakąś rzeczą, bycie w jej posiadaniu. Natomiast na gruncie prawa UE termin temporary custody funkcjonuje jako środek zapobiegawczy polegający na tymczasowym pozbawieniu wolności obywatela państwa trzeciego, który podlega nakazowi wydalenia lub decyzji o zobowiązaniu do powrotu.
P.Ch.
ŹRÓDŁA:
- Collins Dictionary of Law, Glasgow 1996.
- Krzysztof Szczurek, Ekwiwalencja w przekładzie unijnej, terminologii prawnej, Studia Germanica Gedanensia 17, 295-306, 2008
- Słownik prawniczo-handlowy angielsko-polski Iwona Kienzler, 2010r
- “Children Act 1989”. www.legislation.gov.uk.
- Słownik terminologii prawniczej angielsko-polski,Wydawnictwo Branta (aut. Ewa Ożga)
- Polsko-angielski słownik terminologii prawniczej 2005 r., autorstwa Ewy Łozińskiej-Małkiewicz i Joanny Małkiewicz