Słówko custody jest niezwykle ciekawe, ponieważ w Legal English ma dwojakie znaczenie. Najczęściej używane jest w dwóch odległych dziedzinach prawa – rodzinnym i opiekuńczym oraz w prawie karnym.
W Stanach Zjednoczonych na gruncie prawa rodzinnego funkcjonuje pojęcie parental custody (US), w UK znacznie częściej spotkamy się z terminem child arrangements, a w UE parental responsibility. Terminy te przełożyć można na polski termin władza rodzicielska. Należy jednak nadmienić, że pojęcie custody w USA pojawia się najczęściej dopiero w momencie rozwodu czy separacji i dzieli się na legal custody (podejmowanie decyzji o sprawach dziecka) oraz physical custody (fizyczna, bieżąca opieka nad dzieckiem). Warto w tym miejscu wspomnieć również o postulacie powstrzymywania się od używania określenia parental authority, wskazuje się bowiem, iż rodzice mają wobec dziecka przecież również obowiązki, a nie wyłączne prawo „władania” nim.
Tłumaczenie słowa custody
Zdarza się, że o pieczę nad dzieckiem toczy się walka. Spór o władzę rodzicielską to w krajach anglosaskich tzw. custody battle i można go zaobserwować w trakcie rozwodu. Przyznanie władzy rodzicielskiej możemy wyrazić na wiele sposobów: the parent got/won/ was awarded/entrusted with/assigned/granted custody of the children. Jednak starając się o jej przyznanie najczęstszą kolokacją będzie to seek custody. A to jeszcze nie wszystkie ciekawe frazy, które przydadzą się przy opisywaniu władzy rodzicielskiej:
- temporary custody – to władza tymczasowa, przyznawana najczęściej na czas trwania postępowania rozwodowego;
- exclusive custody – to władza wyłączna przyznana jednemu z rodziców (drugiego rodzica określimy terminem non-custodial parent);
- joint custody – to władza rodzicielska wykonywana wspólnie przez oboje rodziców, którzy mają równe prawa i obowiązki wobec dziecka.
Ciekawostka: W Zjednoczonym Królestwie spotkamy się z dokumentem Child Arrangements Order, który właśnie będzie przedstawiał postanowienia dotyczące sprawowania władzy rodzicielskiej. Specific Issue Order będzie natomiast regulować konkretne kwestie dotyczące opieki nad dzieckiem..
A co wspólnego rodzinne custody ma z prawem karnym? Znaczeniowo niewiele, termin też używamy również w prawie karnym, ale nie ma on nic wspólnego z władzą rodzicielską. Przykładowo zwrot take/ place somebody in custody oznacza… aresztować/zatrzymać kogoś! Przydatne wyrażenia powiązane z tym tłumaczeniem to np.:
- place of custody – miejsce osadzenia(w areszcie)
- to be held in custody/ to remand somebody in custody – przebywać w areszcie
- release somebody from custody– zwolnić kogoś z aresztu
Warto wiedzieć, że jeśli chodzi o zatrzymanie oraz aresztowanie w użyciu są również słówka detention oraz arrest.
Jak jeszcze używać custody?
Ciekawostka dla szczególnie dociekliwych: istnieją jeszcze kolejne możliwości użycia słówka custody – np. w zdaniu the documents are <strong>in custody of the Registrar of Companies custody oznaczać będzie sprawowanie pieczy nad jakąś rzeczą, bycie w jej posiadaniu. Natomiast na gruncie prawa UE termin temporary custody funkcjonuje jako środek zapobiegawczy polegający na tymczasowym pozbawieniu wolności obywatela państwa trzeciego, który podlega nakazowi wydalenia lub decyzji o zobowiązaniu do powrotu.